मार्केट व्हॅल्यू (Market Value):
काय आहे: एखाद्या कंपनीचे मार्केट व्हॅल्यू म्हणजे बाजारात त्या कंपनीच्या सर्व शेअर्सची एकूण किंमत.
कसे मोजले जाते: कंपनीच्या एका शेअरची बाजार किंमत घेऊन त्याला कंपनीच्या एकूण चलनात असलेल्या शेअर्सच्या संख्येने गुणाकार केला जातो.
*उदाहरण: जर एखाद्या कंपनीचा एक शेअर 100 रुपयांना विकला जात असेल आणि कंपनीचे एकूण 10 लाख शेअर्स चलनात असतील, तर कंपनीचे मार्केट व्हॅल्यू 100 रुपये * 10 लाख = 100 कोटी रुपये असे होईल.
*का महत्वाचे आहे: मार्केट व्हॅल्यू कंपनीच्या आकाराचे आणि गुंतवणूकदारांच्या दृष्टिकोनातून कंपनी किती मूल्यवान आहे याचे एक मोजमाप आहे.
एंटरप्राइज व्हॅल्यू (Enterprise Value):
काय आहे: एखाद्या कंपनीचे एंटरप्राइज व्हॅल्यू म्हणजे कंपनीला संपूर्णपणे खरेदी करण्यासाठी किती खर्च येईल याचे एक मोजमाप आहे.
कसे मोजले जाते:
*मार्केट व्हॅल्यू
**कंपनीचा कर्ज
**कंपनीकडे असलेले रोख
*उदाहरण: जर एखाद्या कंपनीचे मार्केट व्हॅल्यू 100 कोटी रुपये असेल, कंपनीचा कर्ज 20 कोटी रुपये असेल आणि कंपनीकडे 5 कोटी रुपये रोख असेल, तर कंपनीचे एंटरप्राइज व्हॅल्यू 100 कोटी + 20 कोटी - 5 कोटी = 115 कोटी रुपये असे होईल.
*का महत्वाचे आहे: एंटरप्राइज व्हॅल्यू कंपनीच्या एकूण मूल्याचे अधिक अचूक चित्र देते, कारण ते कंपनीच्या कर्ज आणि रोख या दोन्ही घटकांना विचारात घेते.
दोन्हीमधील फरक:
*मार्केट व्हॅल्यू: केवळ शेअरधारकांच्या दृष्टिकोनातून कंपनीचे मूल्य दर्शवते.
*एंटरप्राइज व्हॅल्यू: कंपनीच्या सर्व दाखलदारांच्या (शेअरधारक, कर्जदार) दृष्टिकोनातून कंपनीचे मूल्य दर्शवते.
कोणते मोजमाप कधी वापरावे:
*मार्केट व्हॅल्यू: जेव्हा आपण केवळ कंपनीच्या शेअरधारकांच्या दृष्टिकोनातून कंपनीचे मूल्य जाणून घेऊ इच्छित असतो.
*एंटरप्राइज व्हॅल्यू: जेव्हा आपण कंपनीला संपूर्णपणे खरेदी करण्याचा विचार करत असतो किंवा वेगवेगळ्या कंपन्यांची तुलना करत असतो.
उदाहरण:
जर आपण दोन कंपन्यांची तुलना करत असतो, तर त्यांचे मार्केट व्हॅल्यू समान असले तरी त्यांचे एंटरप्राइज व्हॅल्यू वेगवेगळे असू शकतात. याचा अर्थ असा होऊ शकतो की एक कंपनी दुसऱ्या कंपनीपेक्षा अधिक कर्जदार आहे.
अतिरिक्त माहिती:
*एंटरप्राइज व्हॅल्यूला "कंपनीचे मूल्य" असेही म्हणतात.
*एंटरप्राइज व्हॅल्यूचा वापर कंपनीचे मूल्यमापन करण्यासाठी, कंपनीच्या वाढीचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि कंपन्यांची तुलना करण्यासाठी केला जातो.
नोट: हे एक अतिशय सोपे स्पष्टीकरण आहे. वास्तविक जीवनात, मार्केट व्हॅल्यू आणि एंटरप्राइज व्हॅल्यूची गणना अधिक जटिल असू शकते.